Over youTube, de NMBS en doodsbedreigingen
Vorige zondag was er een debat over youTube op de 7e dag.
Aanleiding was een filmpje dat enkele misnoegde reizigers online geplaatst hadden. Misnoegd want ze kregen een boete omdat ze hun reductiekaart niet bij zich hadden (of zoiets). Ze filmde het gebeuren, gaven er commentaar bij en monteerde geweerschoten op het einde. En uiteraard heeft België niet meer nodig om weer op zijn kop te staan.
deel 1
deel 2
Bedankt aan Jeroen van Telenet/GarageTV om deze filmpjes speciaal voor mij online te zetten
Het was dus een debat tussen David Devogele (so called youTube gebruiker met een account van 2,5 maand oud), Werner Ramaekers (VRT Medialab), Bert van Wassenhove (marketeer bij One Agency) en Jochem Goovaerts (woordvoerder NMBS).
Om te beginnen, volgens mij waren er maar 2 deelnemers bekwaam om aan het debat deel te nemen: Bert & Werner. Jochem hoorde het duidelijk voortdurend in Keulen donderen, en David hoorde zichzelf heel graag praten maar droeg quasi niets bij aan het debat (IMHO, laat dat duidelijk zijn).
De discussie was ook een beetje verkeerd opgevat, foute deelnemers. Om over de grond van de zaak te discussiëren had er een socioloog moeten bijzitten, die was er niet. Om over youTube als fenomeen en toekomstgericht medium te discussiëren was de insteek verkeerd. Maar bon, dat was dan misschien nog het meest interessante aan de discussie.
Laat ons even naar de grond van de zaak gaan: is het geoorloofd dat burgers “misbruik” (subjectief) vastleggen, en daar commentaar bij geven. Volgens mij is dat inderdaad geoorloofd. Het is zeer duidelijk dat die gasten zich slecht behandeld voelden, en dat dat de aanleiding van hun actie was. Hier heb ik jammer genoeg niets van gehoord in de discussie.
Volgens Werner Rademaekers kan burger journalistiek absoluut, zolang die objectief is. Goeie insteek, maar ik ben het daar niet mee eens. Ik geloof niet (of quasi niet) in objectieve verslaggeving. Zelfs beroepsjournalisten zijn niet objectief, de keuze van onderwerpen alleen al is subjectief. Objectiviteit moet in de journalistiek een streven zijn. Een rode draad. Waarmee ik bedoel dat journalisten moeten proberen de feiten te brengen, maar uitgaan van 100% objectiviteit vind ik een beetje naïef. Bon hier kunnen we over blijven doorbomen denk ik, gaan we niet doen.
Die geweerschoten dan, moet dat kunnen. Wel, iedereen gaat er blijkbaar nogal makkelijk vanuit dat de geweerschoten in dit geval een bedreiging waren. Dat is behoorlijk idioot. Natuurlijk waren ze geen bedreiging, wel, opnieuw, een uiting van misnoegdheid en waarschijnlijk ook onmacht. En daar zijn inderdaad andere manieren voor, maar geweerschoten en virtuele agressie zitten nu eenmaal ingebakken in de hedendaagse cultuur (vandaar dat die socioloog nodig was). Zet de radio maar aan, kijk maar naar films, lees maar strips .. you name it. Ook dat is niet nieuw: zelf ben ik ook opgegroeid met cop killer van Body Count en Fuck te police van NWA. Inderdaad, eigentijdse uitingen van lak aan het establishment, van onmacht, maar geen bedreigingen. Ik vind de huidige heksenjacht dan ook behoorlijk hypocriet.
Bedreigingen zelf dan: uiteraard moet dat niet kunnen. Ook niet online. Kijk naar Kathy Sierra een tijdje geleden, ik denk dat iedereen het er wel over eens was dat de lijn hier zwaar overschreden was. Na Sierra kwam dan ook de vraag naar een gebruikerscode. Ook na het NMBS filmpje komt de vraag naar internationale regelgeving. Hou toch op mensen. Waarom de dingen nog complexer maken?
Kijk, we leven in een maatschappij waar het individu centraal staat, samen met zijn rechten. De rechten van een mens houden echter op waar die van een andere beginnen. Omdat dit definiëren zowat de moeilijkste opdracht ooit blijkt te zijn, zijn wetten en rechtspraak een noodzakelijk kwaad. Ik begrijp niet waarom internet deze situatie op zijn kop zou zetten? Worden je rechten geschonden, dan kan je nog steeds klacht indienen. Maar aub niet panikeren!
Dus wat mij betreft: geen algemene verdere regelgeving. Geen a-priori beperkingen. En alle gevallen van misbruik individueel bekijken. Mijn gevoel is dat het over het algemeen wel heel duidelijk is wanneer de lijn overschreden wordt.
Ook nog even terugkomen op dat zelfregulerend principe waar Bert het over had. Hier geloof ik dus ook zeer sterk ik. Het is duidelijk dat de community een zeer sterke rol speelt in wat kan en wat niet kan.
Tenslotte ook nog even aanhalen dat het nu al mogelijk is om geld te verdienen met youTube. Als je maar voldoende kijkers oplevert komt Google met geld over de brug. Dat is een model dat ze hebben uitgewerkt als reactie op het coke+mentos filmpje. Goeie reactie ook, want er zijn al heel wat concurrenten out there, dus kwestie van de mensen te overtuigen voor jouw platform te kiezen.
Lees ook de post bij LVB over deze materie.
Dat YouTube zelfregulerend zou werken lijkt me wel een beetje een overstatement. Ik ben soms geneigd te denken dat de grootste problematiek van YouTube em in de reacties zit, bijna alles lijkt te moeten uitmonden in heen en weer gescheld, en racisme en antisemitisme zijn er verre van vreemd. Het is nergens zo erg gesteld als bij YouTube, het zelfregulerende effect lijkt me van eerder twijfelachtige aard.
Ik vond het uitgangspunt ook wat loom.
Er is een verschil tussen geweerschoten monteren in een filmpje en een kogel in iemand zijn brievenbus zetten.
Een ander belangrijk feit: zeer jonge mensen bv: kinderen van 12 jaar oud, kunnen filmpjes monteren en opladen. Je moet niet alleen kijken naar "hoe komt het over", maar ook naar "wie heeft dit gemaakt en waarom"?
Stel dat een zestienjarige dit gemaakt heeft, dan is de hele hetze zwaar overroepen. Of gaan we iedere puber die ooit tegen iemand zegt "ik wou dat je dood was" preventief in de cel plaatsen?
15 paragrafen gezond verstand! Super om te lezen, maar je moet je natuurlijk wel afvragen "will it hold up in court". Rechtspraak en gezond verstand gaan zelden hand in hand en het blijft een inbreuk op de privacy. Ik zou er ook niet mee kunnen lachen als een of andere onverlaat al mijn doen en laten zou filmen en online zou zetten.
Naast een socioloog had er dus ook in ieder geval een expert in privacy-wetgeving bijgemoeten.